Testy Alergiczne

Nawet jeśli nie robiłeś jeszcze testów alergicznych możesz z dokuczających ci objawów wywnioskować, na które alergeny jestś wrażliwy. Jeżeli objawy alergii zaczynają się na przełomie stycznia i lutego, a ustępują z końcem marca, pewnie przyczyną kłopotów jest leszczyna. Nieco później chmury pyłu wysyła olcha, w kwietniu brzoza. Między Dniem Matki a Dniem Dziecka wkraczają do akcji trawy, w połowie lipca chwasty. Późnym latem i jesienią zwiększa się stężenie pyłków pleśni, ale mogą one – tak samo jak roztocza kurzu domowego – wywoływać uczulenie przez cały rok. Katar sienny (sezonowy) mija z końcem kwitnienia rośliny, na którą jesteśmy uczuleni. Trudniej rozpoznać wroga, gdy mamy alergię na pyłki wielu roślin, kurz czy sierść, bo objawy utrzymują się prawie bez przerwy. Alergii wziewnej nie można lekceważyć, bo nieleczona prowadzi do niewydolności płuc.

Doświadczony specjalista prawie w 100 proc. już na podstawie wywiadu i badania lekarskiego potrafi rozpoznać alergię wziewną. Ale żeby potwierdzić wstępną diagnozę i przekonać się, co właściwie nas uczula, trzeba będzie wykonać testy. Wynik badania pozwoli też ocenić stopień nasilenia alergii.

• Testy skórne. Kroplę alergenu (substancji uzyskanej np. z pyłków traw) nanosi się na przedramię lub plecy, po czym nakłuwa się skórę. Jeśli po 15–20 minutach pojawi się zaczerwienienie i bąbel, świadczy to o uczuleniu. Podstawowy zestaw zawiera 15–20 alergenów, ale może być indywidualnie modyfikowany. Aby zminimalizować liczbę ukłuć, u dzieci stosuje się często „panele tematyczne”, np. mieszanki drzew, traw, sierści, a gdy potwierdzi się uczulenie np. na drzewa wczesne, wtedy robi się testy szczegółowe.
• Testy z krwi. Polegają one na oznaczeniu przeciwciał IgE dla głównych alergenów pyłkowych, roztoczowych, pleśniowych i zwierzęcych. Najczęściej wykonuje się je dzieciom poniżej 3. roku życia oraz osobom, które mają tak silną alergię, że muszą brać cały czas leki antyhistaminowe (7–14 dni przed testami skórnymi trzeba je odstawić). Wskazaniem są też nasilone alergiczne zmiany skóry oraz rozbieżność między wynikiem testów skórnych i wywiadem.
• Testy prowokacyjne. Najczęściej stosuje się przy wyborze terapii odczulającej. Do nosa rozpyla się alergen (lub przykłada nasączony wacik), a następnie ocenia, co uczula najbardziej.

Dobór kuracji zależy od nasilenia alergicznego nieżytu nosa. Gdy dolegliwości trwają kilka tygodni i nie są uciążliwe, ulgę przyniosą doustne leki antyhistaminowe (zawierające np. cetyryzynę, lewocetyryzynę lub loratadynę) oraz preparaty do nosa i oczu o działaniu miejscowym. Ale jeżeli alergia daje się porządnie we znaki, trzeba rozważyć odczulanie. Tę metodę terapii można stosować tylko u osób z alergią wziewną IgE-zależną (ok. 80–90 proc. przypadków).

Jest to podawanie podskórnie (podobnie jak w szczepionce przeciw grypie) preparatu zawierającego alergeny. W przededniu szczepienia trzeba zażyć lek antyhistaminowy – zmniejsza odczyny poszczepienne i zwiększa skuteczność szczepionki. W przypadku odczulania całorocznego najpierw co 7–14 dni dostaje się coraz większą dawkę alergenu. Gdy organizm nauczy się tolerować substancję, którą dotychczas zwalczał, co 4–6 tygodni trzeba brać dawkę podtrzymującą. Trwa to 5 lat, a w miarę poprawy stanu zdrowia lekarz stopniowo ogranicza leki przeciwalergiczne, choć nie zawsze udaje się odstawić je całkowicie. W niektórych sytuacjach zleca się odczulanie sezonowe. Trzeba je zacząć 2–3 miesiące przed pyleniem rośliny, która uczula, i zakończyć na 1–2 tygodnie, zanim pyłki pojawią się w powietrzu. Co 7–14 dni podaje się wzrastającą dawkę szczepionki (8–12 zastrzyków). Potem robi się przerwę do następnego roku. Kurację powtarza się przez 5 lat według takiego samego schematu.